Voorganger Ds. J. Fijn van Draat

Kerstoverdenking

Gemeente,

Met Kerstmis vragen we ons af wie onze vader is..........
Beter gezegd: wiens kind wil jij zijn, welk levensspoor wil jij volgen?!
Dat wordt de clou voor de kerstboodschap van dit jaar.

In het evangelie van Mt. staat vader Jozef centraal.
In Bergeijk zijn we met het Adventsproject bezig geweest rondom de geslachtslijn van Jezus uit Mt (hoofdstuk 1).
En daarin stonden VIER wonderlijke voormoeders centraal:
Tamar en Rachab en Ruth en Batseba.
In feite allemaal vrouwen die soms vreemdelingen waren, maar in ieder geval vreemd gingen.
En allen voegden zij iets waardevols aan de geslachtslijn van Jezus toe>>>
Sterkte, Gastvrijheid, Trouw, Nederigheid.
Vier weken lang is gelezen uit Mt. 1 en de stamboom van Jezus.

Tot op dat wonderlijke moment (NU) dat je leest dat die geslachtslijn van Jezus stopt bij Jozef! Daar loopt die lijn op toe. En dan volgt een secuur............

Drie x veertien verwekkingen. Die uitloopt op Jozef, de man van Maria, uit wie Jezus geboren is, die Christus genoemd wordt.

En dan volgt het ontroerende verhaal van Jozef die door de engel Gods wordt aangespoord Maria tot vrouw te nemen en haar kind als zoon te adopteren.

Heel die geslachtslijn met daarin die vier wonderlijke hoererende vrouwen.
En dan denk je: nu komt Maria; maar nee!
De lijn loopt tot op Jozef. Hij staat in het volle licht.
Als man van Maria, wiens kind hij adopteert.




Vandaag stel ik Jozef centraal.
En cirkelt de boodschap rond de vraag: wie is onze vader, oftewel: wiens kind wil jij zijn, welk levensspoor wil jij volgen?

U kent wellicht dat tv programma ‘Spoorloos’ of ‘Vermist’.
Een vrouw maakt met trillende handen een envelop open. Uitslag van DNA onderzoek. Ze leest, half hardop: “.... dat onomstotelijk is komen vast te staan: X is de biologische vader’. En dan zijn er tranen, er is lachen en opstaan en leven.

“Van wie ben jij er een”?
klinkt de aarzelende vraag van een oude vrouw die op tweede kerstdag een kleinkind op bezoek krijgt.
De verwantschap is van het gezicht af te lezen, maar hoe precies?
Zeg me niet alleen je naam, maar vertel me ook bij wie je hoort......

Je bent een ik, uniek en onvervangbaar, met die ene speciale naam: Anneke, Geert, Sophie, Boudewijn.
Ook ben je met allerlei draadjes verweven met anderen: je voorgeslacht van voorheen en familie in het heden. Dat is je tweede naam. Jansen, van Wijk, Huizinga, Kolf.
En tot slot is er de verbondenheid met een plek. Waar kom je vandaan?
Kameroen, Polen, Hilversum, de Kempen;
nee nee, niet uit Eersel, maar Bergeijk, dat is heel wat anders!

En Jezus?!
In de evangeliën wordt herhaald gesproken over de vraag van wie hij er een is.
Over de moeder Maria bestaat geen twijfel.

Marcus zwijgt in alle talen over de vader.
En Johannes tilt zijn verhaal, zijn evangelie van meet af aan op naar een gedicht vol licht.
‘In den beginne was het woord, en het woord is vleesgeworden en heeft onder ons gewoond’.
Alleen Mt en Lc schrijven ieder op eigen wijze, dat Jozef de niet-biologische vader is. Zij schrijven de oorsprong van Jezus toe aan de HG.
- Jezus, zoon van timmerman Jozef, uit Nazareth.
- EN: Jezus, zoon van Maria, die de Christus genoemd wordt, uit de HG.

In een oude legende, al sinds de derde eeuw bekend bij de kerkvader Origines, en ook voorkomend in joodse bronnen, zou Jezus geboren zijn uit de verleiding of brute overweldiging van Maria door een romeins soldaat (Pantera).
In dat licht zou ook de stamboom van Jezus volgens Mt. te lezen zijn, die een spoor van buitenechtelijke verwikkelingen laat zien rondom Tamar, Rachab, Ruth en Batseba. Hij komt uit een familie van vreemde vrouwen en bastaardkinderen.
Enige historische zekerheid is hier niet te vinden, maar de mogelijkheid geeft te denken.

- Jezus de zachtmoedige, Jezus die God aanspreekt met abba, pappie, daddy, die spreekt over de andere wang toekeren.
Het is de zoon van Jozef de timmerman, i.e. de rechtvaardige, de tsaddiq, de zachtmoedige; i.e. hij die zich verantwoordelijk voelt voor de ander die op zijn zorg is aangewezen.
- Daarnaast is er een spoor van geweld dat Jezus heeft gevormd.
Kindermoord en de vlucht naar Egypte.
Er is zijn optreden, denk bv. aan Jezus die zijn collega’s uitscheldt voor adderengebroed en witgepleisterde graven. Jezus die woedend te keer gaat in de tempel met zijn zweep.
Er is zijn uiteindelijke terechtstelling.

Van wie is hij nu eigenlijk de zoon?
Het laat zich denken dat Jezus natuurlijk te kampen heeft gehad met de vraag: ‘Wie is mijn vader?
Dat wil zeggen: in wiens spoor ga ik mijn leven leiden?!






Ik denk dat hij in deze tweespalt evenwicht gevonden heeft door zijn verbinding met een derde die hij ‘Vader’ (met een hoofdletter) noemt.
De evangelisten beschrijven allen de innigheid met die Vader.
Als twaalfjarige moet hij ‘in het huis van mijn Vader zijn’ en stervend roept hij: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest’.

---------------------------------

Niet alleen een bezoek aan oma op tweede kerstdag,
maar de kern van het feest van de geboorte zelf, roept de vraag op: “Van wie ben jij er een?”

Geboorte is geen keuze. Het wordt je aangedaan, het overkomt je.
Welk levensspoor je voortzet, is wel een keuze!

Kerstfeest laat ieder die het viert achter met de noodzaak af te wegen van welke ‘vader’ je kind wilt zijn oftewel: welk levensspoor wil jij volgen?!

amen